|
บทฝึกแปล เรื่อง ๔๕ พรรษาของพระพุทธเจ้า
นำมาจากพระนิพนธ์สมเด็จพระสังฆราช ภาษา
อังกฤษโดย อ. ศิริ พุทธศุกร
The first rains retreat at the Deer-park of
Isipatana,the city of Benares:
พรรษาที่หนึ่ง อิติปตนมฤคทายวัน แขวงเมือง
พาราณสี
การฝึกแปลนี้ จะทำทีละย่อหน้า เพื่อไม่ให้ยาวเกินไป
และผู้ฝึกแปลสามารถ นำมาทบทวน ทำความเข้า
ใจได้โดยง่าย
ย่อหน้าที่หนึ่ง
เมื่อก่อนพุทธปรินิพพาน ๔๕ ปี ในวันเพ็ญพระจันทร์เสวย
ดาวฤกษ์ซือวิสาขา คือ วันเพ็ญเดือนวิสาขะ เป็นเวสาขะ
ในราตรีเพ็ญนั้น พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้ธรรม ก่อนแต่
ตรัสรู้เรียกว่า พระโพธิสัตว์ แปลว่า ผู้ข้องอยู่ในความรู้
อันหมายความว่า ไม่ทรงข้องอยู่ในสิ่งอื่น ข้องอยู่แต่ใน
ความรู้ จึงทรงแสวงหาความรู้จนได้ตรัสรู้ จึงเรียกว่า
พุทธะ แปลว่าผู้รู้ หรือ ตรัสรู้ เราเรียกกันว่า พระพุทธเจ้า
พระองค์ได้ตรัสรู้ภายใต้ต้นไม้ชือว่า อัสสัตถะ ต่อมาเรียก
ว่าต้นโพธิ์ คำว่า โพธิ แปลว่า ตรัสรู้ พระพุทธเจ้าประทับ
นั่งไต้ต้นไม้นั่นตรัสรู้ จึงได้เรียกว่า ต้นไม้ตรัสรู้ เรียกเป็น
ศัพท์ว่า โพธิฤกษ์ แต่ฃือของต้นไม้ชนิดนี้ว่า อัสสัตถะ
ที่ตรัสรู้นั้นอยุ่ที่ใกล้ฝั่ง แม่น้ำเนรัญชรา ในตำบล
อุรุเวลา ใน มคธรัฐ
Forty-five years before the passing away of the Buddha,
on the day when the full moon passed the cluster of
stars called Visakha, the rpince-monk Siddhattha was
englightened into Dhyamma. Before that time he had
heen called Bodhisatta, litterally one who is attached
to anything else. It was because of his 'attachement',
or looking forward, to knowledge that he had all those
times been searching for it until he become finally
enlightned and was henceforth called Buddha, the Knower.
The place where he attained Enlightenment was under
the shade of a tree by the name of Assattha, later
called Bodhi, meaning to know'. Thus this tree, under
which the Buddha seated himself when he attained
Enlightenment. The locality was by the side of river
Neranjara, in the districe of Gaya, the state of Magadha.
ข้อสังเกต
การแปลระหว่างภาษาอังกฤษกับภาษาไทยนั้น
จะเห็นได้ว่า ไม่ได้เรียงตามลำดับคำ อย่างที่เราเห็นกันทั่ว
ไป เพราะ การแปลในลักษณะนี้ เป็นการแปลเอาความ หรือ
แปลโดยอรรถ ตามหลักการแปล คือการผละจากภาษาเดิม
เอาแต่เนื้อหาและใจความของอีกภาษาหนึ่ง เป็นประมาณ
เพราะผู้แปลจากภาษาไทย มาเป็นภาษาอังกฤษนั้น เป็น
อาจารย์ที่สอนสพวกเรามายาวนาน ท่านเป็นผู้เชี่ยวชาญ
ภาษาอังกฤษมาก มีความรู้รอบด้านทั้งภาษาไทย บาลี
และอังกฤษ จึงควรศึกษาสำนวนของท่านให้เข้าใจ และจะ
ได้นำไปเป็นแบบอย่างต่อไป
|